Κύκλος διαλέξεων του καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη

Κύκλος διαλέξεων του καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη

Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη,

Κύκλος διαλέξεων του καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη,

Τι είναι και τι δεν είναι δημοκρατία
Οι ψευδείς «βεβαιότητες του Διαφωτισμού»
και η άμεση ανάγκη να απελευθερωθούμε από αυτές.
Με τον καθηγητή Γιώργο Κοντογιώργη

2, 16, 23/10, 6, 13/11/2012

Τρίτη 18:00-21:00
στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη

Οι αρνητικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών καθιστούν επιτακτικά αναγκαία την απελευθέρωση της ανθρώπινης σκέψης από τις "βεβαιότητες" που δημιούργησε ο δυτικο-ευρωπαϊκός Διαφωτισμός. Μία από αυτές είναι η έννοια της δημοκρατίας. Η νεωτερική σκέψη διατείνεται ότι πέτυχε το θαύμα: το σύστημά της, που δεν είναι ούτε δημοκρατικό ούτε αντιπροσωπευτικό, θεωρεί ότι συγκεντρώνει και τα δύο στοιχεία στους κόλπους του, τη στιγμή που, ούτως ή άλλως, δημοκρατία και αντιπροσώπευση είναι πολιτείες ασύμβατες μεταξύ τους.

Εισαγωγικό των διαλέξεων

Τι είναι και τι δεν είναι δημοκρατία

Η κυκλοφορία του βιβλίου του Γ. Κοντογιώργη, Η δημοκρατία ως ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, το 2006, έφερε στο προσκήνιο το διάλογο για τον χαρακτήρα του σύγχρονου πολιτικού συστήματος. Είναι ή δεν είναι δημοκρατικό; Τι υποδηλώνουν οι επιθετικοί προσδιορισμοί (άμεση, έμμεση, αντιπροσωπευτική, συμμετοχική κλπ) με τους οποίους συνοδεύεται η έννοια δημοκρατία στις μέρες μας; Τα τελευταία χρόνια η εντατικοποίηση του διαλόγου για τη δημοκρατία, η προβολή της ως του νέου διακυβεύματος για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της λεγόμενης "παγκοσμιοποίησης", επαναφέρει το ερώτημα "τι είναι εν τέλει η δημοκρατία" στην αρχική του αφετηρία. Ερώτημα, που μας καλεί να αποκαταστήσουμε επίσης τις συναφείς έννοιες, όπως η ελευθερία, η ισότητα, η δικαιοσύνη, το αντιπροσωπευτικό και το οικονομικό σύστημα  κλπ, να εξετάσουμε τα παραγωγικά αίτια της δημοκρατίας και το σκοπό της. Είναι όντως η δημοκρατία αυτοσκοπός ή απλώς μέσον για την πραγμάτωση ενός άλλου σκοπού; Ποιά είναι τα υπέρ και τα κατά της δημοκρατίας, ποιό το "εγκώμιο" και η "κριτική" που της ασκήθηκε ή που της ασκείται; Είναι τελικά η δημοκρατία μια ουτοπία ή η πολιτεία της ωριμότητας του κοινωνικού ανθρώπου;  Ο Γ.Κοντογιώργης, μέσα από τη σειρά των διαλέξεών του στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, αποκωδικοποιεί τις έννοιες που αποτελούν πρόκριμα για την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου και υποδεικνύει την κατεύθυνση της εξέλιξής του.

Θεματική των διαλέξεων

Οι θεματικές ενότητες που θα αποτελέσουν το πλαίσιο της προσέγγισης είναι:

α) Ο σκοπός και οι αρχές της δημοκρατίας, εν προκειμένω η καθολική ελευθερία.

β) Το σύστημα, στο κοινωνικο-οικονομικό και πολιτικό πεδίο, που καλείται να εμπραγματώσει το σκοπό του δημοκρατικού προτάγματος.

γ) Η θέση της δημοκρατίας στην τυπολογία των πολιτειών. Η δημοκρατία απέναντι στην αντιπροσώπευση και στα προ-αντιπροσωπευτικά συστήματα.

δ) Οι ιδεολογικές/γνωσιολογικές παλινωδίες που επιχειρούν να πείσουν ότι το σημερινό πολιτικό σύστημα είναι συνάμα και αντιπροσώπευση και δημοκρατία, ενώ δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο.

ε) Ο "τόπος" και ο "χρόνος" της δημοκρατίας. Σε ποιον κόσμο (κοσμοσύστημα) και σε ποιά φάση (ιστορική εξέλιξη) των κοινωνιών εμφανίζεται η δημοκρατία. Ποιά είναι η εξελικτική τάξη των πολιτειών.

 Βιβλιογραφικές αναφορές:
1) Η δημοκρατία ως ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Πατάκης, Αθήνα, 2007
2) Πολίτης και πόλις. Έννοια και τυπολογία της πολιτειότητας, Παπαζήσης, Αθήνα, 2004
3) Η ελληνική δημοκρατία του Ρήγα Βελεστινλή, Παρουσία/Αρμός, Αθήνα, 2008
4)12/2008. Οι νέοι, η ελευθερία και το κράτος, Ιανός, Αθήνα, 2009
5) Το ελληνικό κοσμοσύστημα. Η κρατοκεντρική περίοδος της πόλης, Σιδέρης, Αθήνα, 2006
6) Οικονομικά συστήματα και ελευθερία, Σιδέρης, Αθήνα, 2011
7) Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Ιανός, Αθήνα, 2011
8) Κομματοκρατία και δυναστικό κράτος, Πατάκης, Αθήνα, 2012