Γιώργος Κοντογιώργης, Πώς οι έννοιες χειραγωγούνται από τους διακινητές της άγνοιας ή της καταστολής της σκέψης

 

Γιώργος Κοντογιώργης, Πώς οι έννοιες χειραγωγούνται από τους διακινητές της άγνοιας ή της καταστολής της σκέψης

Αν θελήσει κανείς να διαγνώσει την απήχηση του έργου κάποιου αρκεί να αναζητήσει σε ποιο βαθμό αποδεσμεύθηκε η ορολογία (ή και το επιχείρημα) από το δημιουργό του για να αποτελέσει κοινό κτήμα της πνευματικής ή ακόμη και της κοινωνικής καθημερινότητας.

Παίρνω αφορμή από δύο μόνο έννοιες, από τις πολλές που εισήγαγα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 στην επιστημονική ορολογία, για να αποδώσω φαινόμενα που διέρχονται απαρατήρητα από τη νεοτερική «επιστήμη»: την πολιτειότητα και το κοσμοσύστημα. Και οι δύο έτυχαν αναπάντεχης υποδοχής.

Τον όρο πολιτειότητα τον  συναντάμε σε ονόματα σωματείων, σε λεξικά και εγκυκλοπαίδειες, σε τίτλους διδακτορικών διατριβών ακόμη και στην τρέχουσα ορολογία.

Τον όρο κοσμοσύστημα τον βρίσκουμε σήμερα να αποδίδει έννοιες προερχόμενες από την αγγλική (λχ την παγκοσμιοποίηση στις διάφορες λεξικογραφικές εκφράσεις), άσχετες με το περιεχόμενό του, εταιρίες πληροφορικής ή φωτογραφικών υλικών και πολλά άλλα, από την Ελλάδα έως την Ιαπωνία, τη Γαλλία και τον Καναδά.

Ουδείς από όλους αυτούς που χρησιμοποιούν τις εν λόγω έννοιες αναφέρει την πηγή και μετά βεβαιότητας όλοι αγνοούν τον δημιουργό τους. Αν υπάρχει ωστόσο κάτι που ενοχλεί είναι η άγνοια του φαινομένου το οποίο κλήθηκαν να αποδώσουν οι εν λόγω έννοιες και ιδίως η αδιαφορία των χρηστών τους να μάθουν.

Ικανοποιούνται με το να τις επικαλούνται για να φορτώσουν με κύρος το επιχείρημά τους και να δείξουν ότι πρωτοτυπούν ορίζοντας ωστόσο τα ίδια φαινόμενα που τα απέδιδαν προηγουμένως με άλλον τρόπο.

Έτσι η πολιτειότης εξακολουθεί να ορίζει τον υπήκοο του κράτους αντί μια ευρεία τυπολογία της ιδιότητας του πολίτη που διακρίνει μεταξύ της ατελούς (υπηκόου), της απλής και της πλήρους πολιτειότητας, σε αντιστοιχία με τις ομόλογες πολιτείες της μοναρχίας, της αντιπροσώπευσης και της δημοκρατίας. Το κοσμοσύστημα από φαινόμενο της ομόλογης (της κοσμοσυστημικής) γνωσιολογίας υποτάσσεται στο διατακτικό ειδικότερων φαινομένων για να συγκαλύψουν την κενολογία των διακινητών τους ή στις ανάγκες προβολής επιχειρηματικών δράσεων.  

Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν πρέπει να αρκεσθεί κανείς που οι έννοιες τις οποίες εισήγαγε έγιναν κοινό κτήμα της πνευματικής και όχι μόνο κοινότητας. Θα ήταν ορθή η εν λόγω προσέγγιση εάν η μεθάρμοση του περιεχομένου τους δεν είχε επιπτώσεις. Αντί άλλης απάντησης αρκεί ωστόσο να αναφέρω την περίπτωση της δημοκρατίας η οποία στις ημέρες μας από πρόταγμα καθολικής ελευθερίας έγινε όχημα καταστολής της ανθρώπινης σκέψης, δηλαδή εργαλείο αντιδραστικού εγκλεισμού  του κοινωνικού ανθρώπου και στασιμότητας με μέτρο την εκλόγιμη μοναρχία. Ομολογώ ότι δεν θα ήθελα οι έννοιες αυτές και πολλές άλλες που εισάγει η κοσμοσυστημική γνωσιολογία να έχουν την ίδια τύχη με την έννοια της δημοκρατίας.  

Υ.Γ. Η πολιτειότης φιγουράρει μεταξύ άλλων στον τίτλο του έργου μου, όπου περιέχεται και η θεωρητική τεκμηρίωση της έννοιας, μια δεκαετία αφότου την εισήγαγα στην επιστημονική ορολογία. Ο τίτλος: Πολίτης και πόλις. Έννοια και τυπολογία της πολιτειότητας (μτφ από τα Γαλλικά, Εκδόσεις Παπαζήση)   

Γ. Κοντογιώργης, Στρογγυλή Τράπεζα «200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση 1821»

Ο Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και τ. Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργος Κοντογιώργης, στην Στρογγυλή Τράπεζα του Ανοικτού Πανεπιστημίου Δήμου Καλαμαριάς, η οποία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά στις 22.12.2021, στο πλαίσιο των αφιερωμάτων για το 1821.

Ολόκληρη η εκδήλωση έχει αναρτηθεί εδώ: https://youtu.be/wO-9veuaNLY

Γιώργος Κοντογιώργης, Η υφαρπαγή της ιστορίας. Πώς κατασκευάζεται η ιστορία για λογαριασμό του ηγεμόνα

 

Fernand Braudel, Ένα τυπικό παράδειγμα ιδεολογικής χειραγώγησης της κοσμοϊστορίας ή πώς κατασκευάζεται η ιστορία για να λειτουργήσει ως όχημα του σκοπού του ηγεμόνα. Ένας κριτικός αντίλογος εκ των έσω εξαιρετικά επίκαιρος στο διάλογο για τον ελληνισμό της τουρκοκρατίας, της Επανάσταση και τα πεπραγμένα της Ελλαδικής κρατικής διανόησης

Απόσπασμα από τον ΣΤ τόμο του Ελληνικού Κοσμοσυστήματος (σελ.264-271) του Γιώργου Κοντογιώργη (ο τόμος αυτός εισάγει στο διάλογο της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας με τη νεοτερική «επιστήμη»)

3. Ο Maurice Aymard και η Μεσόγειος του Fernand Braudel

«Η ακραία αυτή ιδεολογική χρήση της ιστορίας του Μπροντέλ και οι προεκτάσεις της δεν θα διέλθουν απαρατήρητες από μερίδα της γαλλικής ιστορικής κοινότητας. Ένας εκ των πιο σημαντικών εκπροσώπων της, ο Maurice Aymard, μαθητής και συνεργάτης του Μπροντέλ, θα επισημάνει την παντελή απουσία του ελληνισμού, τόσο του Βυζαντίου όσο και της μεταβυζαντινής εποχής, στο έργο του. Πράγμα που δεν αποτελεί απλώς ένα κενό στην ιστορία της Μεσογείου, αλλά και ένα μείζον ζήτημα που έχει να κάνει με τον τρόπο που γίνεται αντιληπτή η ενγένει Μεσόγειος και, στο πλαίσιο αυτό, η δυτική Μεσόγειος και οι ευρωπαϊκές εξελίξεις.

Γ. Κοντογιώργης, «Το ζήτημα της ελληνικής συνέχειας»

Εισήγηση του Ομότιμου Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης και τ. Πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργου Κοντογιώργη, με θέμα «Το ζήτημα της ελληνικής συνέχειας», στις 14.12.2021, στην 4η Ειδική Συνεδρία του Διαδικτυακού Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα: «Η πολυδιάστατη, διαχρονική και οικουμενική Επανάσταση του 1821», που συνδιοργάνωσαν η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και η Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Σχολιάζουν οι π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Καθηγητής Δογματικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης και Σωτήρης Αμάραντος, δρ. Πολιτικής Φιλοσοφίας Ιονίου Πανεπιστημίου και Κοινωνιολόγος.

Γ. Κοντογιώργης, Η νεωτερικότητα υπό το πρίσμα του Ελληνικού κόσμου

Το Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (Ι.Α.Κ.Ε.) συμμετείχε στο επετειακό έτος για τη συμπλήρωση διακοσίων ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 με μια εκδήλωση διαλόγου με θέμα «Ο Ελληνικός κόσμος και η επέτειος 1821-2021». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2021 στην Αίθουσα «Καστελλάκη» του Επιμελητηρίου Ηρακλείου. Τις ειδικότερες πτυχές του κεντρικού θέματος ανέπτυξαν οι εισηγητές: Γεώργιος Κοντογιώργης, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, πρώην Πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με θέμα «Η νεωτερικότητα υπό το πρίσμα του Ελληνικού κόσμου» και Κωνσταντίνος Α. Λάβδας, Καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, πρώην κάτοχος της Έδρας Κωνσταντίνος Καραμανλής» στη Fletcher School of Loward Diplomacy, με θέμα «Οι συνέχειες, οι ασυνέχειες και το αύριο: Σκέψεις για τα επόμενα 200 χρόνια».

Γ. Κοντογιώργης, «Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος. Δύο αιώνες αντιμαχίας, 1821-2021»

Οι Εκδόσεις Ποιότητα και το Ίδρυμα Θεοχαράκη πραγματοποίησαν στις 30.11.2021 διάλογο με εκλεκτούς ομιλητές με αφορμή το βιβλίο του Καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη «Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος. Δύο αιώνες αντιμαχίας 1821-2021».

Ομιλητές: Λαοκράτης Βάσσης (Φιλόλογος, Συγγραφέας), Κωνσταντίνος Κολιόπουλος (Αν. Καθηγητής), Άγγελος Συρίγος (Αν. Καθηγητής, Υφυπουργός Παιδείας) και ο συγγραφέας Γιώργος Κοντογιώργης, Ομότιμος Καθηγητής, πρώην Πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.