Πολιτική συμμετοχή ή πολιτική ομηρία; 1996

Γιώργου Κοντογιώργη

Πολιτική συμμετοχή ή πολιτική ομηρία; Η πολιτική συμπεριφορά των νέων στο κατώφλι του 21 ου αιώνα.



1.Πριν από λίγα μόλις χρόνια το σύστημα που κυριαρχούσε ανάμεσα
στους επαναστατημένους νέους και στην προοδευτική διανόηση ήταν:"να
αλλάξουμε τον κόσμο".Σήμερα το σύνθημα αυτό μοιάζει σχεδόν
παρωχημένο.Το ζήτημα δεν είναι "να αναλάβουμε πρωτοβουλίες" για την
αλλαγή,αλλά "να προλάβουμε την αλλαγή",να επιδείξουμε μια διαρκή
ετοιμότητα ώστε να προσαρμοζόμαστε ακατάπαυστα στο νέο που καθημερινά μας αιφνιδιάζει .

2.Πράγματι,εκείνο που χαρακτηρίζει την εποχή μας είναι η
κοσμογονία των μεταβολών που συγκλονίζουν τις κοινωνίες.Ολα μοιάζουν
να έχουν ξεπερασθεί από τα γεγονότα.Ολα καταρρέουν ή είναι υπό
επανεξέταση,υπό αμφισβήτηση:οι θεσμοί,οι κοινωνικές και πολιτικές
δομές,οι αξίες,οι νοοτροπίες,οι ιδεολογίες.Ζούμε στις μέρες μας τη
μετάβαση από τη βιομηχανική στην τεχνολογική κοινωνία.Οι επιπτώσεις
της μεταβολής αυτής είναι μεγαλύτερες από εκείνες που συνέβησαν με τη
βιομηχανική επανάσταση.

3.Το ιδιαίτερο στην κοσμογονία είναι ότι συμβαίνει σε μηδενικό
χρόνο.Στο διάστημα μιας γενιάς έγιναν αλλαγές,με κυρίαρχο την
δημιουργία νέας γνώσης,που στο παρελθόν χρειάστηκαν χιλιετίες για να
παραχθούν.Ετσι οι παλιές γενιές αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα
αφομοίωσης και προσαρμογής τη στιγμή που οι νέες γενιές ,που
εισέρχονται στη ζωή,καλούνται να βιώσουν κατευθείαν τη νέα εποχή.Οι
νέοι λοιπόν έχουν το δύσκολο καθήκον,αφενός,να διατηρήσουν την επαφή
τους με έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο και αφετέρου,να γεφυρώσουν το
χάσμα των γενεών.

4.Το ζητούμενο για τις σύγχρονες κοινωνίες,που καλούνται να
αντιμετωπίσουν ιδίως οι νέοι,είναι:πρώτον,να ενταχθούν και να
λειτουργήσουν το ευφυές περιβάλλον που οικοδομείται σταδιακά με την
είσοδο στην τεχνολογική κοινωνία.Δεύτερον,να αντιμετωπίσουν την
καινούργια αντιπαλότητα που αναδεικνύεται στον ορίζοντα ανάμεσα στο
παλαιό και στο νέο,που έρχεται να αντικαταστήσει τις
παραδοσιακές,κοινωνικά οριοθετημένες,διαφοροποιήσεις.
Η ιστορική διάκριση ανάμεσα στη συντήρηση και στην πρόοδο δεν έχει
πιά το ίδιο περιεχόμενο.Η προσήλωση στους παλαιούς θεσμούς,στις
παραδοσιακές ιδεολογίες,όποιες και αν είναι αυτές,αποτελούν παρελθόν
και ως τέτοιο εγγράφεται στην συντήρηση.Η συμμετοχή στις
ιδεολογικο-κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες που συμβάλουν στην
προσαρμογή των κοινωνιών μας-και ενός εκάστου-στη νέα εποχή συνιστά
πρόοδο.Θεμελιώδες πρόταγμα της προόδου δεν είναι οι μερικές ελευθερίες
του ατόμου-οι ατομικές και κοινωνικές-αλλά η συνολική ολοκλήρωσή του
με πρωταρχική την πολιτική και πνευματική του αυτονομία.

5.Στο πλαίσιο αυτό για πρώτη φορά στον σύγχρονο κόσμο,υπό τις
συνθήκες του εδαφικού κράτους,προσφέρεται η μεγάλη ευκαιρία στις
κοινωνίες και τα άτομα να απελευθερώσουν την πολιτική από την
ανεξέλεγκτη εξουσία.Να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους.Το μέλλον του
κόσμου θα είναι-το αίτημα των νέων γενεών οφείλει να γίνει από τώρα-η
πολιτική.Αν οι πολιτικοί θέλουν να ερμηνεύσουν σωστά την αποχή των
νέων από την πολιτική θα πρέπει να δεχθούν ότι αυτή δεν εξισώνεται με
την αδιαφορία,όπως διατείνονται πολλοί,αλλά με την αποδοκιμασία του
κρατούντος συστήματος και των πρακτικών του.Οι νέοι δεν αποδέχονται να
ταυτισθούν,να συνδέσουν τις πράξεις και τις επιλογές τους,με φαινόμενα
που απορρίπτουν.Επομένως η ιδιότευση των νέων είναι βαθιά πολιτική
πράξη και υγιής αντίδραση απέναντι στα νοσηρά φαινόμενα της εποχής
που φεύγει.

6.Ενα θεμελιώδες πρόβλημα που τίθεται με ιδιαίτερη οξύτητα κατά τη
μεταβατική αυτή περίοδο είναι η συσχέτιση των νέων με την εργασία.Οι
ρητορικές αναφορές στο πρόβλημα δεν αρκούν πια όπως δεν επαρκούν οι
παραδοσιακές μεθόδοι αντιμετώπισής του.Διότι στην πραγματικότητα δεν
πρόκειται για τυπική ανεργία αλλά για απόρριψη της εργασίας.Ενόσω δεν
συνειδητοποιείται το γεγονός αυτό που είναι συμφυές με την
ιδιοσυστασία της τεχνολογικής κοινωνίας,η εργασία θα εξακολουθεί να
συνδέεται μονοσήμαντα με την παραγωγή και το προϊόν της παραγωγής με
την ιδιωτική ιδιοκτησία.Θα προσεγγίζονται δηλαδή ως φαινόμενα
αποκομένα από τον κοινωνικό ιστό και το ευρύτερο κοινωνικό
γίγνεσθαι.Και οι νέοι θα εξωθούνται στο περιθώριο.

7.Ωστε,το αύριο των νέων είναι στενά συνδεδεμένο με το αύριο των
κοινωνιών στο πλαίσιο της τεχνολογικής εποχής.Να προλάβουμε την
εξέλιξη είναι το σύνθημα που οφείλει να αγγίξει τις ψυχές των νέων,οι
οποίοι με τη σειρά τους καλούνται να διαχειρισθούν την αλλαγή,ενάντια
στο παλαιό κατεστημένο,προς την κατεύθυνση της προόδου.Αν ήταν αληθές
στο παρελθόν ότι οι νέοι όφειλαν να αναλάβουν τις τύχες τους τώρα πια
το αίτημα αποτελεί ιστορική αναγκαιότητα.Για τους ίδιους και για τη
χώρα.Στους νέους εναπόκειται να οδηγήσουν τη χώρα στη νέα τεχνολογική
εποχή.Να βγάλουν την ελληνική κοινωνία από την ιδεολογία και την πράξη
του ελλαδικού ελλαδισμού που την έχει εγκλείσει η παλαιά τάξη
πραγμάτων και να την οδηγήσουν στο αυριανό κόσμο.Να της ξαναδώσουν
την οικουμενικότητά της.