Γιώργος Κοντογιώργης, Πώς οι έννοιες χειραγωγούνται από τους διακινητές της άγνοιας ή της καταστολής της σκέψης

 

Γιώργος Κοντογιώργης, Πώς οι έννοιες χειραγωγούνται από τους διακινητές της άγνοιας ή της καταστολής της σκέψης

Αν θελήσει κανείς να διαγνώσει την απήχηση του έργου κάποιου αρκεί να αναζητήσει σε ποιο βαθμό αποδεσμεύθηκε η ορολογία (ή και το επιχείρημα) από το δημιουργό του για να αποτελέσει κοινό κτήμα της πνευματικής ή ακόμη και της κοινωνικής καθημερινότητας.

Παίρνω αφορμή από δύο μόνο έννοιες, από τις πολλές που εισήγαγα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 στην επιστημονική ορολογία, για να αποδώσω φαινόμενα που διέρχονται απαρατήρητα από τη νεοτερική «επιστήμη»: την πολιτειότητα και το κοσμοσύστημα. Και οι δύο έτυχαν αναπάντεχης υποδοχής.

Τον όρο πολιτειότητα τον  συναντάμε σε ονόματα σωματείων, σε λεξικά και εγκυκλοπαίδειες, σε τίτλους διδακτορικών διατριβών ακόμη και στην τρέχουσα ορολογία.

Τον όρο κοσμοσύστημα τον βρίσκουμε σήμερα να αποδίδει έννοιες προερχόμενες από την αγγλική (λχ την παγκοσμιοποίηση στις διάφορες λεξικογραφικές εκφράσεις), άσχετες με το περιεχόμενό του, εταιρίες πληροφορικής ή φωτογραφικών υλικών και πολλά άλλα, από την Ελλάδα έως την Ιαπωνία, τη Γαλλία και τον Καναδά.

Ουδείς από όλους αυτούς που χρησιμοποιούν τις εν λόγω έννοιες αναφέρει την πηγή και μετά βεβαιότητας όλοι αγνοούν τον δημιουργό τους. Αν υπάρχει ωστόσο κάτι που ενοχλεί είναι η άγνοια του φαινομένου το οποίο κλήθηκαν να αποδώσουν οι εν λόγω έννοιες και ιδίως η αδιαφορία των χρηστών τους να μάθουν.

Ικανοποιούνται με το να τις επικαλούνται για να φορτώσουν με κύρος το επιχείρημά τους και να δείξουν ότι πρωτοτυπούν ορίζοντας ωστόσο τα ίδια φαινόμενα που τα απέδιδαν προηγουμένως με άλλον τρόπο.

Έτσι η πολιτειότης εξακολουθεί να ορίζει τον υπήκοο του κράτους αντί μια ευρεία τυπολογία της ιδιότητας του πολίτη που διακρίνει μεταξύ της ατελούς (υπηκόου), της απλής και της πλήρους πολιτειότητας, σε αντιστοιχία με τις ομόλογες πολιτείες της μοναρχίας, της αντιπροσώπευσης και της δημοκρατίας. Το κοσμοσύστημα από φαινόμενο της ομόλογης (της κοσμοσυστημικής) γνωσιολογίας υποτάσσεται στο διατακτικό ειδικότερων φαινομένων για να συγκαλύψουν την κενολογία των διακινητών τους ή στις ανάγκες προβολής επιχειρηματικών δράσεων.  

Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν πρέπει να αρκεσθεί κανείς που οι έννοιες τις οποίες εισήγαγε έγιναν κοινό κτήμα της πνευματικής και όχι μόνο κοινότητας. Θα ήταν ορθή η εν λόγω προσέγγιση εάν η μεθάρμοση του περιεχομένου τους δεν είχε επιπτώσεις. Αντί άλλης απάντησης αρκεί ωστόσο να αναφέρω την περίπτωση της δημοκρατίας η οποία στις ημέρες μας από πρόταγμα καθολικής ελευθερίας έγινε όχημα καταστολής της ανθρώπινης σκέψης, δηλαδή εργαλείο αντιδραστικού εγκλεισμού  του κοινωνικού ανθρώπου και στασιμότητας με μέτρο την εκλόγιμη μοναρχία. Ομολογώ ότι δεν θα ήθελα οι έννοιες αυτές και πολλές άλλες που εισάγει η κοσμοσυστημική γνωσιολογία να έχουν την ίδια τύχη με την έννοια της δημοκρατίας.  

Υ.Γ. Η πολιτειότης φιγουράρει μεταξύ άλλων στον τίτλο του έργου μου, όπου περιέχεται και η θεωρητική τεκμηρίωση της έννοιας, μια δεκαετία αφότου την εισήγαγα στην επιστημονική ορολογία. Ο τίτλος: Πολίτης και πόλις. Έννοια και τυπολογία της πολιτειότητας (μτφ από τα Γαλλικά, Εκδόσεις Παπαζήση)