Γιώργος Κοντογιώργης, Οι αιτίες της νεοελληνικής
κακοδαιμονίας
Γράφει ο Γιώργος Κοντογιώργης –
Για να
κατανοηθούν οι αιτίες της νεοελληνικής κακοδαιμονίας αρκεί να σταθεί κανείς
επιγραμματικά σε τέσσερις, μείζονες, αλλά και σημειολογικά ενδιαφέρουσες
παρεμβάσεις, στις οποίες προέβη το νεοελληνικό κράτος. Το νεοελληνικό κράτος
αποτέλεσε ένα μόρφωμα με ασφυκτικά περιορισμένα σύνορα, αναντίστοιχο προς το
μέγεθος και τις ανάγκες του μείζονος Ελληνισμού. Επιπλέον, θεσμίσθηκε υπό
καθεστώς πλήρους προτεκτοράτου. Εξ ου και τα κόμματα ανέλαβαν να υπηρετήσουν το
καθεστώς αυτό, δηλαδή τις “προστάτιδες” Δυνάμεις και όχι την ελληνική κοινωνία,
το πρόταγμα της εθνικής ολοκλήρωσης ή, έστω, μια ταξική εκφορά
του κοινού συμφέροντος.
Δεύτερον, το
κράτος αυτό δομήθηκε πολιτικά ως απόλυτη μοναρχία – κρατική δεσποτεία,
παρακάμπτοντας εξ ολοκλήρου την οικουμενική και γι’ αυτό βαθιά δημοκρατική
ιδιοσυστασία της ελληνικής κοινωνίας. Δημοκρατική ιδιοσυστασία που αποτυπώθηκε
στα πολιτικά κείμενα επί Τουρκοκρατίας (των κοινών και της διανόησης) και στα
χρόνια της Επανάστασης, συμπεριλαμβανομένου και του Καποδίστρια. Το επιχείρημα
που επικαλέσθηκαν οι λεγόμενες “προστάτιδες” Δυνάμεις ήταν ότι οι Έλληνες είναι
άναρχος (διάβαζε δημοκρατικός) λαός και, ως εκ τούτου, μη ικανός να διοικήσει
το κράτος του, κατά το (ευρωπαϊκό) απολυταρχικό πρότυπο.
Τρίτον, από
τις πρώτες ενέργειες της βαυαρικής δυναστείας ήταν να καταργήσει τη δημοκρατική
πολιτεία των Ελλήνων, δηλαδή την εν δήμω κοινωνική συλλογικότητα, που
λειτουργούσε ιστορικά αδιατάρακτα στο πλαίσιο των πόλεων/κοινών. Η απαξιωτική
προσέγγιση των Βαυαρών της δημοκρατίας των κοινών είναι εξόχως χαρακτηριστική:
«Τέτοιου είδους συνελεύσεις αγγίζουν το επίπεδο των ταπεινών συναισθημάτων
και της ιδιοτέλειας. Και οι αποφάσεις που προκύπτουν από τέτοιου είδους
συζητήσεις είναι αδύναμες για να προωθήσουν το δημόσιο συμφέρον, επειδή οι
συμμετέχοντες δεν έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν την αναγκαία, ακριβή και εκ
βάθρων γνώση για τα ζητήματα της πολιτικής διοίκησης».
Οίκοθεν
νοείται ότι, υπό τις συνθήκες της μοναρχικής απολυταρχίας ουδείς λόγος ηδύνατο
να γίνει για την μεταστέγαση της πολιτείας του κοινού/πόλης, της θεμέλιας
κοινωνίας της μικρής κλίμακας, στο κράτος έθνος, στην ομόλογη κοινωνία της
μεγάλης κλίμακας. Όχι γιατί δεν ήταν εφικτή, αλλά επειδή εθεωρείτο επιεικώς
αδιανόητη η ιδέα της δημοκρατίας, ή έστω της αντιπροσώπευσης. Όπως ακριβώς και
στις ημέρες μας.
Τέταρτον, το
νεοελληνικό κράτος όχι μόνον δεν επέτρεψε την είσοδο στους κόλπους του της
σπουδαίας –οικουμενικά διατεταγμένης– αστικής τάξης, που επιχειρούσε στο
περιβάλλον του μείζονος Ελληνισμού, αλλά και αναλώθηκε συστηματικά στην καταστροφή
της, με πρόσχημα τη Μεγάλη Ιδέα, δηλαδή την εθνική ολοκλήρωση. Συγχρόνως,
καταπολέμησε κάθε απόπειρα συγκρότησης μιας εθνοκρατικής αστικής τάξης,
ευνοώντας αποκλειστικά την ανάδειξη αστικών παρασιτικών παραφυάδων του κράτους,
με σκοπό τη νομή του.
Η ιδιοποίηση του κράτους
Με τον τρόπο
αυτόν, η πολιτική τάξη του κράτους θα κατορθώσει να παραμείνει μοναδικός
παίκτης του πολιτικού συστήματος, απαλλαγμένη τόσο από την θεσμισμένη κοινωνική
συλλογικότητα, όσο και από την ενδιάμεση κοινωνική δύναμη των αστών. Θα
αποδομήσει την κοινωνική συλλογικότητα, εισάγοντας πολιτικές εξατομικευμένης
πρόσληψης του δημοσίου χώρου (πελατειακής λογικής). Ταυτοχρόνως, θα αποκλείσει
τους αστούς από την ελληνική επικράτεια, οι οποίοι θα μπορούσαν να
προσανατολίσουν τις πολιτικές του κράτους.
Έχοντας
ιππεύσει επί του πολιτικού συστήματος, αντί να λειτουργήσει ως διαλλακτής
μεταξύ των κοινωνικών δυνάμεων στη διαμόρφωση του κοινού συμφέροντος, μετεβλήθη
η ίδια σε πολιτικό σύστημα και ιδιοποιήθηκε το κράτος. Η υψηλή δημοκρατικού τύπου
πολιτική ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας αποξενώθηκε από τον θεσμισμένο φυσικό
της χώρο, τον δήμο, όπου είθισται να λειτουργεί η διαθέτουσα πολιτική
ατομικότητα κοινωνία των πολιτών.
Χρησιμοποιήθηκε
σαν όχημα για να υποκαταστήσει η πολιτική τάξη τις δημόσιες πολιτικές με
πολιτικές πελατειακής εξατομίκευσης. Την ίδια στιγμή το “επιχειρείν” θα
ενοχοποιηθεί ως υπόλογο κοινωνικής εκμετάλλευσης και “εθνικώς” ύποπτο. Μαζί του
και η οικουμενική αστική τάξη. Η σταθερά αυτή επανέρχεται δυναμικά και μεταβάλλεται
σε κυρίαρχη ιδεολογία στη διάρκεια της μεταπολίτευσης, με ακραία της έκφραση το
εγχείρημα της δημιουργίας “νέων τζακιών”, δηλαδή μια νέας αστικής τάξης που θα
συνεργούσε στο εγχείρημα του σοσιαλιστικού κόμματος για την ολοκληρωτική
νομή του κράτους.
Σήμερα, η
άρχουσα επιχειρηματική τάξη της χώρας συγκροτείται ως προς το ουσιώδες από έναν
κύκλο εργολάβων, τηλεκρατόρων, μεσαζόντων για τις προμήθειες του κράτους
(οπλικών συστημάτων κλπ), νονών της νύχτας και ποικίλων όσων κακοποιών, πράγμα
που επιβεβαιώνει ότι η οικονομία εξακολουθεί να είναι βαθιά παρασιτική. Η
προσεγγίσεις αυτές του κράτους και των πολιτικών του διέρχονται οριζοντίως το
σύνολο των πολιτικών δυνάμεων και, εννοείται, των συγκατανευσιφάγων
(συνδικαλιστών, ιδιωτών κλπ) που συναινούν στη νομή του δημόσιου αγαθού.
3 σχόλια:
Η απελευθέρωση από την Οργάνωση αυτών των επικυρίαρχων όπως τους περιγράφει ο Καθηγητής που δυναστεύουν την Ελλάδα σήμερα, είναι προυπόθεση κάθε δυνατότητας ανάκαμψης του Ελληνισμού.
Αυτό είναι προυπόθεση και κάθε συζήτησης σχετικά με μια εθνική οικονομία και με τα εργαλεία της μεταξύ τν οποίων είναι και το νόμισμα.
Αυτό είναι για κάποιους από εμάς και το νόημα της επανάστασης του 1821, γιαυτό και στο μπαλκόνι μου θα βάλω την κολοκοτρωναίικια σημαία της επανάστασης, αυτήν με τον μπλε σταυρό.
Θα ηθελα να ζητησω τη γνωμη σας για την -προφανωςδιαφορετικη- αποψη του Καστοριαδη οτι "η πολιτικη ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ.". Ποια ειναι (καποια) απο τα "πολιτικα κειμενα επι τουρκοκρατιας (των κοινών και της διανόησης) και στα χρόνια της Επανάστασης" που προφανως συμβαλουν στου λογου (σας) το αληθες? Θα με ενδιεφερε πολυ να τα γνωρισω.
Αν (λέω!) υπηρχε μια "πραγματικοτητα" που "βιαστηκε", παραβιαστηκε και προσπεραστηκε απο "προστατες" και τοποτηρητες, δεν θα ηταν αναμενομενη καποια σημαντικη αντισταση πολιτικου χαρακτηρα;
Ευχαριστω πολυ
Κώστας Κοσμοπουλος
Ο Καστοριάδης δεν παρέμεινε σε αυτά που γνώριζε. Υιοθέτησε άκριτα την ιδεολογική επιλογή του γαλλικού διαφωτισμού που απέβλεπε στην εγκατάσταση της δυτικής φεουδαρχίας ως γέφυρας μεταξύ της "αρχαιότητας" και της "νεοτερικότητας", που προϋπέθετε τον εξωβελισμό της βυζαντινής (και της μεταβυζαντινής) οικουμένης από την ελληνική της ομοθεσία. Έτσι η ελληνική συνέχεια δεν είχε θέση στις αναγνώσεις της κοσμοϊστορίας καθώς τον ρόλο της συνέχειας κατέλαβε η Ρώμη και ιδίως η φεουδαρχία. Συναφής με τον ισχυρισμό αυτόν, ήταν και η άλλη απόφαση του γαλλικού διαφωτισμού ότι η δημοκρατία και οι πόλεις τελειώνουν του 4ο αιώνα. Ο Καστοριάδης υιοθέτησε και την άποψη αυτή, και μάλιστα με φανατισμό που τον εκθέτει ανεπανόρθωτα, καθώς φθάνει στο σημείο να ταξινομεί το Βυζάντιο ως σκοταδιστικό και καταφανώς κατώτερο της δυτικής φεουδαρχίας!.. Το ατύχημα των απόψεων αυτών είναι ότι τις διαψεύδουν οι πηγές. Η δημοκρατία και οι πόλεις διατηρούνται, με τις αναπόφευκτες μεθαρμόσεις τους στην οικουμένη, έως και τον 19ο αιώνα. Και μάλιστα χωρίς τη δουλεία και με μέτρο την εταιρική οικονομία, που ολοκληρώνονται στο Βυζάντιο. Ο ελληνικός κόσμος εισέρχεται στο έθνος κράτος από το έθνος κοσμοσύστημα, ο δυτικός κόσμος εισέρχεται στο έθνος κράτος από τη φεουδαρχία. Η διαφορά είναι συντριπτική. Μπορείτε να δείτε τα σχετικά στο έργο μου Η δημοκρατία ως ελευθερία (Εκδόσεις Πατάκη), Κοινωνική δυναμική και πολιτική αυτονομία. Οι ελληνικές κοινότητες στην τουρκοκρατία (Εκδόσεις Λιβάνη) Το ελληνικό κοσμοσύστημα (Εκδόσεις Σιδέρη)και σε πολλά άλλα. Για το ελληνικό πρόβλημα σήμερα, την αντινομία να εγκιβωτισθεί μια ολοκληρωμένη ανθρωποκεντρικά κοινωνία στο δεσποτικό κράτος της απολυταρχίας και στη συνέχεια της αιρετής μοναρχίας, μπορείτε να δείτε τα βιβλία μου από το 2008 και επόμενα.
Δημοσίευση σχολίου