Γιώργος Κοντογιώργης, Ο "δημοσκοπικός δήμος" - Η επιστροφή της κοινωνίας στην Πολιτική

 

Γιώργος Κοντογιώργης, Ο "δημοσκοπικός δήμος" - Η επιστροφή της κοινωνίας στην Πολιτική

Κοντογιώργης Γιώργος

30 Νοεμβρίου 2019

Στο μέλλον το πολιτικό σύστημα θα οικοδομηθεί στο επίπεδο τεχνοδικτυακής επικοινωνίας. Εκεί θα συναντιούνται οι πολίτες, εκεί θα είναι η Πνύκα των μεγάλων πληθυσμιακά κοινωνιών. Στο μεταξύ, θεωρώ ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την έννοια “δημοσκοπικός δήμος”. Η πλέον ακριβής αποτύπωση της βούλησης της κοινωνίας για ένα ζήτημα τη στιγμή που ερωτάται, είναι με δημοσκόπηση.

Προφανώς, πρέπει να δημιουργηθεί ένας δημόσιος θεσμός που θα εξασφαλίσει ότι οι δημοσκοπήσεις δεν θα υπόκεινται σε χειραγώγηση. Επιπλέον, η δημοσκόπηση πρέπει να πραγματοποιείται στο πλαίσιο μίας θεσμικά κατοχυρωμένης διαδικασίας. Ας υποθέσουμε ότι η δημοσκοπούμενη κοινωνία  θα πρέπει σήμερα να αποφασίσει για το φορολογικό. Θα προηγηθεί δημόσιος διάλογος, θα κατατεθούν οι μελέτες για τις δημοσιονομικές ανάγκες, θα ενημερωθεί η κοινωνία και μετά ο δημόσιος θεσμός θα διεξαγάγει τη δημοσκόπηση.

Αυτός είναι ο στατικός δημοσκοπικός δήμος. Υπάρχει και ο "ζωντανός", αυτός που θα μπορούσε να εγείρει αιτήματα, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες κλπ. Οι εκλογές δεν αποδίδουν την ακρίβεια της βούλησης της κοινωνίας, γιατί επηρεάζονται από την ιδέα της χαμένης ψήφου, την καταδολίευση της ισότητας και πολλά άλλα. Οι εκλογές απαντούν σε διλήμματα, όχι στην πραγματική βούληση της κοινωνίας.

Επίσης, πρόκειται για ένα στιγμιαίο γεγονός έκφρασης της βούλησης των πολιτών, που το σύστημα το προβάλει στο μέλλον με στατικό τρόπο. Δηλαδή, και να αλλάξει άρδην η άποψη της κοινωνίας, δεν της αναγνωρίζουν το δικαίωμα να το δηλώσει. Ενώ η δημοσκόπηση αποφαίνεται ανά πάσα στιγμή και για κάθε θέμα, στο οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα.

Ποιός αποφασίζει ορθότερα

Η ιδέα της πολυπλοκότητας στην εποχή μας αποτελεί το απόλυτο ολιγαρχικό επιχείρημα. Το διακινούν για να δικαιολογούν το σύστημά τους. Τι θέλουν να μας πουν άραγε, ότι αυτοί που μας κυβερνούν είναι οι καλύτεροι, ή οι πιο ενημερωμένοι; Και εν πάση περιπτώσει οι ειδικοί ας είναι σύμβουλοι της κοινωνίας. Γιατί πρέπει να αποφασίζουν ανεξέλεγκτα σαν “Λουδοβίκοι”; Πότε ήταν πιο πολύπλοκα τα πράγματα, τον 19ο αιώνα ή σήμερα που οι κοινωνίες συμμετέχουν περισσότερο; Αδιαμφισβήτητα σήμερα.

Πότε οι κοινωνίες είχαν μεγαλύτερη συμμετοχή στις πολιτικές διεργασίες, τότε ή σήμερα; Προφανώς σήμερα. Τότε δεν υπήρχε καν το δικαίωμα της ψήφου. Πώς απαντάει ο Αριστοτέλης στο ζήτημα της πολυπλοκότητας; Τον επικαλούμαι γιατί τον θαυμάζουμε ως όνομα, όχι ως περιεχόμενο.

Στο ερώτημα για το ποιος είναι σε θέση να αποφασίσει ορθότερα, να εκφράσει καλύτερα το κοινό συμφέρον, καταλήγει ότι αυτός είναι η κοινωνική συλλογικότητα. Οι πολλοί, αποφασίζουν ορθότερα και η απόφασή τους είναι σαφώς καλύτερη από εκείνη των ολίγων, ή του ενός. Λέει επίσης ότι οι ειδικοί, οι σοφοί δεν χρειάζεται να κυβερνάνε, ας είναι σύμβουλοι του δήμου.

Η πολιτική δεν διδάσκεται

Η πολιτική δεν διδάσκεται, βιώνεται, μαθαίνεται εν τω γίγνεσθαι. Σήμερα οι περισσότερες δημοσκοπήσεις είναι διατεταγμένες και ως προς τα ερωτήματα που θα θέσουν και ως προς την επεξεργασία τους. Παρόλα αυτά, εάν αυτά που έλεγε η κοινωνία, με τη στοιχειώδη ενημέρωση που είχε, είχαν εισακουστεί, η κατάσταση της χώρας δεν θα ήταν εδώ που είναι σήμερα. Θα ήταν πολύ καλύτερη. Σήμερα, ξέρουμε όλοι, ότι η κοινωνία απορρίπτει το κομματικό σύστημα και όλες τις δεσμεύσεις που της δημιουργούν. Αυτό αποτελεί μια πρόσκληση αλλαγής από την κοινωνία, στην οποία αντιστέκονται οι θεράποντες της κομματοκρατίας.

Όταν η κοινωνία λέει ότι ο πολιτικός σκέφτεται τον εαυτό του και δεν σκέφτεται εμένα, ουσιαστικά κάτι προτείνει. Όταν η κοινωνία λέει ότι ο πολιτικός πρέπει να υπόκειται στη Δικαιοσύνη, προτείνει την κατάργηση της ασυλίας των βουλευτών. Η κοινωνία δεν είναι σώμα, θεσμός για να επεξεργασθεί προτάσεις. Η κοινωνία προσλαμβάνεται ως απλό άθροισμα ατόμων. Η κοινωνία στέλνει μήνυμα αμφισβήτησης του παρόντος, και ως συστήματος και ως πολιτικής πράξης.

Θα πρέπει κάποιοι να συλλάβουν το μήνυμα και να επεξεργασθούν ένα πρόταγμα που θα απαντά στις ριζικές αλλαγές που έχει ήδη εισέλθει η εποχή μας. Η εποχή μας έχει ήδη δημιουργήσει τις προϋποθέσεις μιας ολικής ανατροπής όλων αυτών που γνωρίζαμε έως πρόσφατα. Και εκείνοι που είναι εγγύτερα στις εξελίξεις έχουν επωφεληθεί. Για να αλλάξουν πάλι τα πράγματα και οι κοινωνίες να ξαναμπούν στον χάρτη του σκοπού της πολιτικής πρέπει να μεταβούν και αυτές στο μέλλον. Κι αυτό μπορεί να γίνει με τον αντιπροσωπευτικό μετασχηματισμό της Πολιτείας.